Chiêm ngưỡng những hiện vật gốc về Ngày Độc lập 2-9

Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trang trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, long trọng tuyên bố trước toàn thể quốc dân đồng bào và nhân loại tiến bộ trên thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa – nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Bản Tuyên ngôn Độc lập, do chính Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo, không chỉ khẳng định mạnh mẽ quyền con người và quyền dân tộc mà còn thể hiện sâu sắc mối quan hệ biện chứng giữa hai quyền ấy. Văn kiện này đồng thời là lời hiệu triệu về khát vọng độc lập, tinh thần đấu tranh bền bỉ, bất khuất của dân tộc Việt Nam để bảo vệ nền tự do thiêng liêng. Trải qua thời gian, giá trị lịch sử, pháp lý và tư tưởng của bản Tuyên ngôn vẫn nguyên vẹn sức sống và ý nghĩa sâu xa đối với sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước.

Hơn 70 năm trôi qua, chiếc micro chứng nhân lịch sử ấy hiện vẫn được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Đó là chiếc micro bằng than chì, mạ kền trắng cao 30cm, phần trên có hình tròn, đường kính 8cm, giữa có mạng sắt, đế tròn rộng 16cm đặt trên lễ đài, truyền tiếng nói ấm áp của Bác trong giờ phút thiêng liêng đọc bản Tuyên ngôn độc lập đến quốc dân đồng bào.

Người trực tiếp tham gia chuẩn bị cũng như lắp đặt chiếc micro này là cụ Nguyễn Dực (1921 - 1997), con trai út của học giả Nguyễn Văn Vĩnh, đồng thời cũng là chủ một cửa hiệu radio lớn nhất Hà Nội thời đó.

Bộ quần áo kaki mà Chủ tịch Hồ Chí Minh mặc trong Lễ Tuyên ngôn Độc lập, được may từ vải của cửa hiệu Phúc Lợi (số 48 Hàng Ngang). Cửa hiệu này, do doanh nhân Trịnh Văn Bô và vợ là bà Hoàng Thị Minh Hồ làm chủ.

Được biết, từ ngày 25-8-1945, sau khi về nhà 48 Hàng Ngang, do bận rất nhiều việc nên Bác và các thành viên Chính phủ lâm thời chưa nghĩ đến chuyện phải có bộ trang phục phù hợp để dự lễ Tuyên ngôn Độc lập. Đến ngày 27-8-1945, có người nhớ ra chuyện này và nói với bà Minh Hồ lo liệu giúp. Bà Minh Hồ bèn mời nhà may Phúc Hưng, cửa hiệu trên phố Hàng Trống đến để may quần áo cho các thành viên chính phủ tại 48 Hàng Ngang.

Chiếc áo của Bác được may bốn túi, có thể cài khuy kín cổ khi có việc quan trọng, lúc thường nhật thì mở khuy áo cho thoải mái, đi giày hoặc dép đều hợp với trang phục. Bộ quần áo vừa toát lên vẻ trang trọng, nhưng không làm giảm đi sự gần gũi với người dân. Sau khi thử, Bác nói: “Bộ quần áo này phù hợp với mình”.

“Bộ quần áo cũ, bạc màu, trên cổ áo có chỗ bị sờn rách, sau đó được Người mặc ở nhiều sự kiện: chủ trì cuộc họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời ngày 3/9/1945, đi nước ngoài, gặp Việt kiều tại Pháp. Bộ quần áo được đưa về bảo tàng năm 1958 và đến năm 2008 Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã gặp bà Minh Hồ để bà xác minh rõ về bộ quần áo này”, chị Trần Thu Hà, Phó Trưởng phòng Trưng bày, Bảo tàng Lịch sử quốc gia kể.